Bilim Şaşırtmaya Devam Ediyor

Bilim insanları, bir uzvunuzu kaybederseniz, onu tekrar iyileştirebileceğinizi düşünüyorlar. Üstelik protezle değil, sadece yenisini büyüterek!

Bir sucul semender türü olan “aksolotl”u inceleyen bir ekip, yakın zamanda yayınlanan bir araştırmaya göre, farelerde ve aksolotlde rejenerasyonla bağlantılı moleküllerdeki farklılıkları araştırarak yaratıktaki uzuv yenilemenin gizemini ortaya çıkarmaya bir adım daha yaklaştı.

Araştırma ekibine göre, aksolotlda uzuvların yenilenmesinin sırlarını öğrenirsek ve bunu fareler gibi memeliler için uyarlayabilirsek, uzuvlarını kaybetmiş insanlara da protez dışında başka bir seçenek sunmaya çok yakın olacağız. Yani insanların yeni bir uzuv geliştirme potansiyeline sahip olması olası.

Memeliler yaralandıklarında tipik olarak hasar yerinde bir yara izi oluştururlar. Yara, yenilenme için fiziksel bir engel haline geldiğinden, Godwin’in ekibi, aksolotlin neden memeliler gibi yara izi bırakmadığını öğrenmeye odaklandı. Bir araştırma raporunda, Mount Desert Island Biyoloji Laboratuvarı’nın araştırmacı ve baş çalışma yazarı James Godwin, “Araştırmamız, insanların yenilenme için kullanılmayan bir potansiyele sahip olduğunu gösteriyor” dedi .

Ekip, yara izi oluşumu sorununu çözebilirlerse gizli yenilenme potansiyelimizi açığa çıkarabileceğimizi düşünüyor. Aksolotlar yara izi bırakmıyor, bu da yenilenmenin gerçekleşmesini sağlıyor. Bu nedenle ekip, insanlarda yara izini önleyebilirse, pek çok insanın yaşam kalitesini artırabileceğini düşünüyor.

Embriyo veya yavru evrelerindeki memeliler de yenilenebilir. Örneğin, insan çocukları parmak uçlarını yenileyebilir ve bebekler kalp dokusunu yenileyebilir, bu da yetişkinlerin de yenilenme için çok önemli genetik kodu koruyabileceği anlamına geliyor. Bu, insanların sadece kalıcı bir yara izi oluşturmak yerine, yaralanma veya hastalık nedeniyle kaybedilen dokuları ve organları “büyütmelerini” sağlayan potansiyel olarak gelişen farmasötik tedavilerin kapısını açıyor.

Kaybedilen uzuvları kendi kendine yenileyebilmek, bilim dünyasında çığır açacak bir gelişme olur ve böyle bir potansiyel insanlığın seyrini bile değiştirebilir. Bilim insanları insanlarda yara izi oluşumunu engellemeyi başarabilirse, uzuv yenileme konusunda da büyük adımlar atabileceklerini duyurdular. Oldukça heyecan verici bir haber olduğu için, bütün gözler araştırma ekibine çevrilmiş durumda.

Göktuğ Mustafa Bağcı